Meir om langtidsamming frå eit antropologisk perspektiv

No vart det plutseleg to innlegg på ein kveld etter lang tids tørke, eigentleg hadde eg tenkt å utsette publiseringa av dette nokon dagar. Men så såg eg at Ammehjelpen på sine facebook-sider påstår at gjennomsnittleg ammelengde på verdsbasis er 4.2 år - og sidan det er feil feil feil så måtte dette ut i dag. Slapp av, då vert det nok dobbelt så lang bloggtørke framover i staden.

Eg har jo tidlegare blogga om langtidsamming, etter at eg såg påstander om at gjennomsnittleg alder for avvenning er ca 4.5 år. For å gje nye (late) lesarar eit samandrag: gjennomsnittleg ammeavvenningsalder er ikkje 4.5 år, men dersom ein ser på utviklingstrekk hos pattedyr så KAN ein samanlikne og seie at biologisk burde avvenning hos menneskebarn skje ein gong mellom 2.5 og 7 år. I mange land og kulturar er det vanleg å amme mykje lengre enn i Noreg (og ikkje minst i USA), og eit vekta gjennomsnitt av nokre av dei største landa og ammefrekvensen der kan nok dra alderen for ammeslutt opp mot 1.5-2 år.

Nyleg kom eg over eit blogginnlegg av same Katherine Dettwyler (som er antropolog og har skrive mykje om amming, blant anna ein artikkel eg bruker i det andre innlegget om langtidsamming), om Worldwide average age of weaning, der ho tek opp problematikken rundt akkurat denne statistikken. Først av alt reagerer også ho på påstanda om at gjennomsnittleg ammeavvenningsalder er 4.2 år, og viser til at det berre finst anekdotiske, avgrensa eller rett og slett dårlege kjelder for den.

Ho viser til ein del interessante problem rundt kva metodikk forsking på eit globalt gjennomsnitt skal vere basert på, blant anna er det ein del kulturar det er gjort meir forsking på enn andre - det finst mange sosialantropologiske studier frå matriakalske landsbyar på kysten av Portugal (så vidt eg hugser frå ex.fac.), men forhaldsvis få frå kinesiske storbyar, som i global statistisk samanheng burde ha blitt vekta høgare. Kultur virker definitivt inn - ho bruker USA som døme, og trekker fram blant anna medisinske intervensjonar av mange slag som påvirker amminga, og spør om ein kanskje burde holdt alle som gir opp eller aldri initierer amming i løpet av dei første 6 vekene (som ho ser på som "tilvenningsfasen", tida for å etablere god amming for både mor og barn) utanfor ammestatistikkar? Det hadde iallfall vore interessant å sjå kordan tala då hadde blitt påvirka, sidan det er ein ganske stor andel kvinner i industrialiserte land som ikkje ammer etter 6 veker (eller i det heile teke).

Konklusjonen hennar er at det ikkje gir meining å snakke om globale gjennomsnitt for amming. Derimot kan det vere meiningsfullt å snakke om kordan ammeslutt er distribuert i ulike kulturar, altså kordan kurven ser ut. Eg synes iallfall definitivt det er interessant å sjå kor kulturelt påvirka amming er, kor mykje av det rundt amming som bestemmast av kulturen vi befinn oss i.

Og konklusjonen - alt i innleiinga - er altså at det ikkje er grunnlag for å hevde at det finst ein global avvenningsalder på 4.2 år. Eller for å seie det med Katherine Dettwylers eigne ord: "The 4.2 year figure cited by Ruth Lawrence is clearly not valid, regardless of how useful people have found it for justifying extended breastfeeding. The 2.8 year figure cited in my work represents the median age (not the mean) for a cross-cultural sample of 64 traditional societies prior to the mid-20th century, not a current world-wide average."