Amming og fast føde

Eg blir ganske oppgitt når fedrekvoten dras fram som den store stygge ulven når det gjeld mangelen på fullamming av spebarn. Sist ute var Ammehjelpens blogg Fulle mugger.
"Han er glad for at hans kone ikke hadde melk til barnet, slik at han kunne få delta på lik linje med matingen.
Ikke godt å vite om en skal le eller gråte av et slikt utsagn.  Alle er enige om at det er positivt med fedre som stiller opp og tar seg av babyene sine. Ja, staten har ordnet det slik at fedre har lovbestemt rett til 10 uker (snart 12) permisjon i forbindelse med fødsel og barseltid. Mødre har rett på 6 uker etter fødsel.  En pappa kan faktisk kreve at mor går tilbake i jobb etter 6 uker og ta hele resten av permisjonen selv…"

Ja, så kan vel far det då. Og så? Det er vel rundt 3-4000 menn kvart år som tek vesentleg meir permisjon enn fedrekvoten. Mi gjetning er at desse stort sett er fedre der mor ikkje har rett på foreldrepengar. Eg har aldri høyrd konkrete historiar om at fedre tvinger mor tilbake til jobb 6 veker etter fødsel, for den del ikkje om fedre som har tvunge barnets mor tilbake til jobb 6 veker etter fødsel heller - sjølv om eg tviler litt mindre på at den siste gruppa fedre eksisterer.

Så kan ein diskutere kva "tvang" betyr. Tvinger mor far til å jobbe fordi ho ikkje vil at han skal ha meir enn fedrekvoten? Er det faktisk "tvang" om mor skriv under på at far kan ta meir enn fedrekvoten sjølv om ho eigentleg moglegeins trur ho kan tenke seg å vere heime i 36 veker? Eg har ikkje klart å finne noko i rettskjeldene til kap 14 i Folketrygdlova om kva som skjer viss mor eller far nekter skrive under på skjemaet for foreldrepengar heller.

Eit anna element her er jo at sjølv om det moglegeins har aukande status for far å ta lengre permisjon, så er det sterke forventningar til at mor skal vere heime med ungen òg. Sjølv fekk eg spørsmål på eit gravidforum om korfor eg ville ha barn, når eg skulle ha så lite permisjon? Det er nok lett å tale med to tunger her - og ytre meiningar som passar til foraet når det passer slik.

Men tilbake til det med amming. I følge Spedkost 2008 blir 46% fullamma ved 4 månader og 9% ved 6 månader. Sett i lys av at WHO og norske helsestyresmakter anbefaler fullamming til 6 månader er dette låge tal. Tilrådingane for norske barn er òg at dei bør ammast det første leveråret. 80% får morsmjølk ved 6 månaders alder, 46% får det ved 12 månader (Spedkost - 12 måneder 2007).

Dei fleste nybakte foreldre får heftet Mat for spedbarn på helsestasjonen kort tid etter fødselen. Dette heftet går gjennom kva mat barnet bør få når - stort sett eit informativt og fint hefte (sjølv om eg synes helsepersonell-versjonen av det er meir informativt). I tillegg til å tilrå fullamming til 6 månader, står det "Fra seks måneders alder bør barnet få annen mat i tillegg til morsmelken for å dekke behovet for energi og næringsstoffer. Hvis du og barnet trives med ammingen, kan du gjerne amme utover det første leveåret. Morsmelken er verdifull for barnet også etter at det har fylt ett år." (s 13) I kapitelet om introduksjon av fast føde står det "Morsmelk gis først i måltidet for å opprettholde melkeproduksjonen frem til det tidspunkt du ønsker å trappe ned på ammingen." - og det er det einaste som står om amming etter at fullamminga er over.

Ammehjelpen har ein betre artikkel, dei nemner i det minste korfor ein skal gjere det slik.

Elles har eg ikkje klart finne noko særleg informasjon om amming av større babyar. Eg saknar informasjon om kordan ein best mogleg opprettheld mjlølkeproduksjonen, kor ofte ein treng amme, og i det heile teke kor stor del av kosthaldet morsmjølka skal utgjere. Sånn rundt 7-8 månaders alder byrjer jo ungen bli såpass medvite at ho kan gje beskjed (via fakter, grimaser og lyd) viss ho er tørst eller svolten, så ernæringsmessig går alt antakeleg greitt - ungen vil "be" om anna mat om ho ikkje er nøgd, og ferdig med det. Men kva om barnet ikkje vil drikke av flaske, må ein likevel amme i løpet av dagen? Kva om mor skal på jobb (eller for den del på sjukehuset til ein operasjon som er blitt utsett pga graviditet og amming), kan barnet klare seg utan pupp eller flaske? MÅ ein gje bryst før fast føde, eller går det an å la vere? Gjer det noko om ungen ikkje vil ha pupp til lunsj?

Slike spørsmål er det nok mange som stiller seg, og diverre er det ikkje lett å finne noko godt svar på det - det er mykje synsing, og lite viten. Eg trur diverre at mange blir så usikre at dei vel å gje MME på flaske (viss ungen vil ha flaske, då), eller kutter ut amminga heilt fordi dei blir stressa av å ikkje vite kva delamming som faktisk har noko for seg.

Dette er ikkje eit spørsmål om lengda på permisjonen for mor og far. Dette kan like gjerne oppstå når ungen er 10 månader og det har gått 46 veker av permisjonstida som etter 6 månader (så lenge ungen kun får mjølk er det sjølvsagt ei heilt anna problemstilling).