Truer fedrene amminga?

Gro Nylander er ute og uttaler seg om foreldrepermisjonen, og meiner fedrekvoten truer amminga. Joacim Lund i Aftenposten meiner ho ikkje lenger snakker ammingas sak - det er eg usamd i, men eg er òg usamd i det ho seier om foreldrepermisjonen.

For det første er det altså ikkje sånn at auka fedrekvote har ført til tilsvarande mindre permisjon tilgjengeleg for mor. Av dei 14 vekene fedrekvota er er det 3 som er teke frå fellesdelen, dei andre 11 er nye veker. I tillegg har vi vi fått tredelt permisjon, som betyr at mor og far har like lang kvote (14 veker, pluss 3 veker til mor før fødsel - så mor har 17 veker) og så kan resten (19 eller 29 veker) delast som foreldra vil. Inntil 2012 var mors permisjon 3 veker før fødsel og 6 veker etter, så dette er eit styrking av mors rettar. Defaulten for permisjonsfordelinga er forøvrig framleis på mor: inntil far har sendt inn sin søknad (evt søkt om utsetting) så løper permisjonen for mor inntil det gjenstår 14 veker (altså fedrekvoten).

For det andre er det - med den statistikken som er tilgjengeleg i dag (undersøkingar frå 2007/2008 er så vidt eg veit dei nyaste) - ikkje mogleg å sjå nokon samanheng mellom auka fedrekvote og lågare ammefrekvens. Tvert om, i perioden frå 1996 til 2009 auka ammefrekvensen ved alle aldre (feks. frå 36% til 36% ved 12 månaders alder) samstundes som fedrekvoten auka frå 4 til 10 veker. Eg har skrive meir om dette her.

Den siste undersøkinga av spedbarnskosthald (herunder amming) i Noreg er frå 2007/2008, og der var det 6% som oppgav "mor begynte å arbeide/studere" som viktigste grunn til å slutte å amme. "Barnet ville ikke" oppgis av 35%, og "for lite melk" av 19% (alt dette før 12 mnd). Og tala blir ikkje betre for dei som er spurt om korfor dei slutta å amme før 6 mnd: 37% hadde for lite mjølk, 15% meinte barnet ikkje vlle meir - og 1% byrja jobbe/studere.

Eg er naturlegvis veldig, veldig, veldig samd med Gro Nylander i at barselomsorgen må styrkast, og av den grunn er eg vanvittig mykje meir bekymra over at godt over halvparten av dei som slutter å amme før 6 mnd meiner dei har lite mjølk eller at barnet ikkje ville ammast meir. Dette er rett og slett problem mange burde fått kvalifisert hjelp med! Som ammehjelper har eg fått MANGE spørsmål frå kvinner som seier dei har lite mjølk eller at barnet ikkje vil die, og i veldig mange tilfelle finst det råd. Ja, det kan vere strevsamt for mor, og eg har ingen problem med å forstå kvinner som bestemmer seg for at nok er nok, den innsatsen dei må legge ned for å fortsette amminga er for stor, så dei slutter - det er heilt i orden! Poenget er at kvinnene må få tilbod om god hjelp med slike problem, og det er det altfor mange som ikkje får i dag.

Det er så mange mistydingar, så mange dårlege "hjelpere" (herunder både barsel, helsesøstre, venninner og svigermødre) der ute - er det riktig at så mykje fokus skal vere på kvinner som gir opp amminga fordi dei går ut i jobb, uavhengig av kor frivillig eller ufrivillig det er? Er det meir politisk korrekt å angripe fedrekvoten og deling av foreldrepermisjonen enn å stille spørsmål ved kunnskapen om amming hos helsepersonell, om oppfølging av barselkvinnene, om det er ein samanheng mellom innsparingar og føderush på sjukehusa og det at kvinner slutter å amme?

Eg har vore ammehjelper eit par år no, og eg har fått nokre spørsmål om kordan det skal gå med amminga når mor byrjer jobbe, det skal eg på ingen måte underslå. Eg har imidlertid fått langt fleire spørsmål om lite mjølk, om mjølkespreng, om barn med sugeproblem og brystvegring, om uoppdaga stramme tungebånd og skeive nakker. Det er etter mi meining der problema ligg, desse mødrene sitt ikkje og bekymrer seg for kva dei skal gjere når permisjonen er slutt om 7-8 månader, det er ikkje derfor dei opplever at "barnet vil ikkje die" eller meiner dei har for lite mjølk. Og desse problema burde ikkje vere VÅRE; det er ikkje frivillige som svarer på telefon og epost i ledige stunder som skulle hjulpe desse mødrene.

Det er sjølvsagt mogleg å ha to tankar i hovudet på ein gong, og meine at både dårleg barselomsorg og fedrekvote truer amminga. Men for meg er gapet mellom desse to tinga så stort at det å koble fedrekvoten til ein eventuell ammenedgang blir ganske bagatellmessig i forhald til den dårlege hjelpa mange kvinner får i dei sårbare vekene etter fødsel.